Hieronder vind je maandoverzichten van nieuw verschenen uitgaven, verworven door het Poëziecentrum Nederland (PcN). Bovendien tref je verwijzingen aan naar online te vinden recensies.
Elke eerste zaterdag van de maand, van 12:00 en 13:30 uur in het PcN, bespreekt Wim van Til de nieuwste aanwinsten tijdens de Lunchpauze Poëzie *). Je bent van harte welkom om daar bij te zijn en om in deze bundels te grasduinen. En: neem gerust je lunch mee.
Aangeraakt - liber amicorum Marijke Hanegraaf
Wim van Til (sam.)
Uitgeverij: Poëziecentrum Nederland, 2021
Recensies Alles wat ik vergeet is mooi meegenomen
Hava Güveli
Uitgeverij: Van Groningen, 2020
Recensies:
Poëzie
BOEKEN NR. 4, APRIL 2021
Hava Güveli: Alles wat ik vergeet is mooi meegenomen
door Dirk De Geest
Uitgeverij Van Groningen heeft zich gespecialiseerd in mooi uitgegeven boekjes die slechts uit één enkel katern bestaan. Voor de publicatie van prozateksten leidt dit tot grote beperkingen (veel meer dan een kort verhaal of een handvol cursiefjes kan niet in dat bestek), maar in het geval van gedichten leidt dit vaak tot boeiende plaquettes. Dat geldt zeker voor de debuutbundel van Hava Güveli. Zij was lang geleden al de laureaat van de El Hizjra-prijs voor poëzie en ondertussen is zij ook werkzaam als docent creatief schrijven, maar de publicatie van haar eersteling heeft lang op zich laten wachten.
Dat wachten heeft geloond, want het resultaat mag er in alle opzichten zijn. Deze gedichten lijken haast onopvallend, maar tegelijk zijn ze intrigerend en erg vakkundig geschreven. De teksten zijn sterk autobiografisch verankerd. De dichter vertrekt van herinneringen uit haar jeugd en komt uiteindelijk aan in het heden, waardoor een soort van levensgeschiedenis tot stand komt. De belangrijkste constante is het gevoel van vereenzaming en een verlangen om ‘gezien’ te worden door anderen. In de eerste gedichten is er de dominante aanwezigheid van de vaderfiguur: hij staat voor het huis, maar tegelijk wordt de ik-figuur daardoor niet gerustgesteld. Haar broze aanwezigheid blijft grotendeels onopgemerkt en de (lichamelijke) gebaren van toenadering door de vader worden door het kind niet meteen als blijken van genegenheid ervaren. Dat leidt tot een gevoel van isolement.
Gaandeweg verschuift het decor naar het heden, maar opmerkelijk genoeg blijft de breekbaarheid van het lyrische ik evengoed bestaan in haar liefdesrelatie. Opnieuw is er sprake van een grote afhankelijkheid van een niet nader genoemde jij, die haar in feite grotendeels in het ongewisse laat over zijn of haar gevoelens. Het gevoel van verlatenheid blijft daardoor onverminderd overeind. Typerend is wel dat de betrouwbaarheid van de spreker daarbij in discussie staat: in hoeverre is zij niet ongevoelig voor excuses en verklaringen vanwege de ander?
Güveli schrijft intimistisch en herkenbaar, en op sommige ogenblikken lijken haar teksten zelfs korte prozafragmenten. Daartegenover staat echter een bijzonder beeldend taalgebruik en een grote gevoeligheid voor kleine gebaren en details. Ik kijk dan ook nieuwsgierig uit naar verdere teksten van dit geheel eigen poëtisch geluid.
Hava Güveli: Alles wat ik vergeet is mooi meegenomen, Van Groningen, Nijmegen 2020.
Voor mijn vader / A mio padre
Inge Braeckman
Uitgeverij: uitgave in eigen beheer, 2020
De honderd van Heytze. Zijn beste gedichten, zelf gekozen en toegelicht
Ingmar Heytze
Uitgeverij: Podium, 2021
Vaarwel. Achtergelaten gedichten
Lucebert
Uitgeverij: De Bezige Bij, 2021
De een is de ander niet. Leven in liedjes
Henny Vrienten
Uitgeverij: De Harmonie, 2020
Alle teksten van de zeventig nummers die Henny Vrienten (1948-2022) schreef voor de zeven albums die hij maakte in de periode 1984-2019, na zijn tijd als zanger-bassist van 'Doe Maar'.
Heerlijk afgebakend eindeloos
Dorien De Vylder
Uitgeverij: Vrijdag, 2020
Niemandslanddagen
Marjon Zomer
Uitgeverij: AquaZZ, 2020
Kraam
Marianne Aartsen
Uitgeverij: Glance-aside, 2020
Het vermoeden van oorlog
Joop Alleblas
Uitgeverij: Boekenbent, 2021
Antwerpen! Jij verlaat mij nooit
Tim Awadite
Uitgeverij: Boekscout, 2020
(H)eerlijke gedichten. Van 1 tot 100
Joep Derksen
Uitgeverij: uitgave in eigen beheer, 2020
Honderd gedichten waarvan het eerste uit één woord bestaat, het tweede uit twee woorden, en zo voort tot het honderdste gedicht met honderd woorden.
Fabriekspsalmen. Liturgie van een Suikerdorp
Johan van der Dong
Uitgeverij: Nobelman, 2020
Over het Groningse dorp Hoogkerk, waar de auteur in de schaduw van de suikerfabriek opgroeide. Met illustraties van Van der Dong zelf.
Op twee benen lopen is moeilijk
Yerna Van den Driessche
Uitgeverij: P, 2020
Eilandgedichten
Ian MacMenamin
Uitgeverij: uitgave in eigen beheer, 2020
Gedichten over Ameland. Met illustraties van Claudi Kessels.
Hôtel Gantillon
Kees Engelhart
Uitgeverij: De Manke God, 2020
Ruimtevaarder
Kommil Foo
Uitgeverij: Vrijdag, 2019
Met illustraties van Veroniek De Leenheer.
Kommil Foo: Mich en Raf Walschaerts.
Hebben mollen weet van zonsondergangen?
Els de Groen
Uitgeverij: In de Knipscheer, 2020
Met illustraties van Len Munnik en een inleiding van Erwin Vermeulen, campagneleider Animal Rights.
Gedichten in blessuretijd
Hans van den Heuvel
Uitgeverij: uitgave in eigen beheer, 2010
De Parelduiker - tijdschrift over schrijvers, literatuur en hun geschiedenis. Jrg. 26, 2021, nr. 1
Hein Aalders (eindred.)
Uitgeverij: Stichting Oog in 't Zeil
Schreef, jrg. 35, nr. 198
Alice de Groot e.a. (red.)
Uitgeverij: Vereniging Taalpodium
De grootste intimiteit is het zwijgen - Bloemlezing
Wietse Hummel (redactievoorzitter)
Uitgeverij: Gopher, 2020
Vrouw
C.L. Kruithof
Uitgeverij: Gopher, 2020
Pijnstillers. Notities uit mijn slaapkamer
Marcel Kuijpers
Uitgeverij: 2connect2, 2020
Gedichten en columns over vijf maanden wachten op een herniaoperatie, uitgesteld door de corona-epidemie.
Het water van de zee
Sjoerd Kuyper
Uitgeverij: Hoogland & Van Klaveren, 2020
Cum laude
R.G. Minnekeer
Uitgeverij: Het Punt, 2020
Een handjevol veerkracht
Liz is More
Uitgeverij: Pelckmans, 2020
Ik fladder dankzij jou
Anne Nederkoorn
Uitgeverij: Anzicht, 2020
Dat woorden vatten wat ik voel en jij dan leest wat ik bedoel
Laura Pool
Uitgeverij: uitgave in eigen beheer, 2020
Luidstreels
Andreas Raven
Uitgeverij: Hans Vanden Bosch, 2020
Rijpe velden van vrolijkheid
Truus Roeygens
Uitgeverij: Liverse, 2020
Over dwars
Miguel Santos
Uitgeverij: uitgave in eigen beheer, 2020
Miguel Santos: pseudoniem van Renato Proper.
enkel tegen enkel
Karim Schelkens
Uitgeverij: Vrijdag, [2017]
Voor als je stuk bent
Schiavone
Uitgeverij: Pepper Books, 2020
Debuutbundel van dichteres, performance-artiest en singer-songwriter Schiavone Simson (1997). Verhalen, gedichten en foto's.
Geheugenkathedraal. De zaklantaarn van Marcel Proust.
Hanneke van Schooten
Uitgeverij: AfdH, 2020
Wie wil er met me trouwen. 52 vrijgezellige gedichten
Bert Staal
Uitgeverij: Palmslag, 2020
Een bed in straatrumoer. Gedichten 80 - 94
Tjook
Uitgeverij: Double Cross, 2020
Tjook: artiestennaam van Marcel Dekker.
Gedichten en foto's.
Twee helften
Tania Verhelst
Uitgeverij: De Zeef, 2020
Debuut
Spijkers uit de tijd
Hans van der Vlugt
Uitgeverij: De Wilg, 2020
Ongedierte dat niet bevriest
Annet Zaagsma
Uitgeverij: Palmslag, 2020
Man en paard noemen
Hans van den Heuvel
Uitgeverij: uitgave in eigen beheer, 2014
Uit de lengte of de breedte
Hans van den Heuvel
Uitgeverij: uitgave in eigen beheer, 2016
Een handjevol troost
Liz is More
Uitgeverij: Pelckmans, 2020
Een handjevol liefs
Liz is More
Uitgeverij: Pelckmans, 2020
Kleefkruid
Francis De Preter
Uitgeverij: Demer, 2021
Het liegend konijn - Tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie. Jrg. 19, 2021, nr. 1
Jozef Deleu (red.)
Uitgeverij: Pelckmans, 2021
Zie voor de inhoudsopgave hetliegendkonijn.be/inhoud-2021
Hoe alles zich terugvond
Herman Verweij
Uitgeverij: uitgave in eigen beheer, 2020
Recensies Maanbrief aan het getij. De belofte van het komen en gaan
Inge Nicol
Uitgeverij: In de Knipscheer, 2020
Recensies:
Niets is zo belemmerend om een gedicht te genieten als de wetenschap, dat persoonlijke omstandigheden van de dichter ten grondslag liggen aan de tekst. Alsof het tuintje netjes afgebakend is met een hekwerk. Ik houd inderdaad meer van de rauwe natuur, de mogelijkheid om zelf te zien zonder de gestuurde waarneming. Tegelijkertijd wordt mijn aandacht gezogen naar een nawoord, een verantwoording of een bronverwijzing. Zo ook bij deze bundel. Had ik dat maar niet gedaan. De nadruk die Inge Nicole legt bij de inbreuken op haar persoonlijke leven, zweven daarna onvermijdelijk boven elk gedicht “zou ze dit bedoelen”, speelt dat herin een rol, heeft zij daarom deze woorden gekozen. Eigen schuld, dikke bult, moet je dan zeggen. En dat is zo. Want eigenlijk valt er veel te genieten in deze bundel. De dichter weet waar zij het over heeft en beschikt over een goed arsenaal woorden en beelden.
10 illustraties heeft zij in de bundel opgenomen van de 22 die haar als uitdaging werden toegestuurd door beeldend kunstenaar Pieter Bijwaard. De gedichten die daarbij geschreven zijn, ontstijgen alle de anekdotiek van het beeld. En dat is prettig, want er is geen sprake van illustratie. In die zin helpen ze mij om ook de “persoonlijker” gedichten los te lezen van het nawoord. En dan valt er nog meer te genieten in deze bundel.
Wim van Til